Instappen in het verhaal van Jozef en zijn broers, dat doe je als je vragen hebt over vergeven. Vergeving die je geven moet of wil en die blokkeert. Vergeving die je ontvangen wil, en dat blijft uit. Kun je verder zonder vergeving? Hoe ga je verder na vergeving? Hier een serie observaties over wat er zich afspeelde tussen Jozef en zijn broers, na de dood van vader Jakob. Lees Genesis 50,15-21.
- De broers realiseren zich hun schuld (vers 15). Zij geven daar woorden aan. Daarmee geven zij erkenning aan Jozef die veel leed ondergaan heeft door hun gedrag. Het is dus goed om eerlijk te zijn over wat jezelf verkeerd gedaan hebt. En ook over hoe een ander jou gekwetst heeft.
- De broers zijn bang voor vergelding. Dat gebeurt vaak: kwaad wordt met kwaad vergolden, dat is niet wat de Heer oke vindt.
- De nieuwe situatie is ontstaan door de dood van Jakob (vers 15). De beschermende invloed van de vader valt weg. Nu moeten de broers er onderling uitkomen. Zo kan oud zeer boven komen als de omstandigheden zich grondig wijzigen.
- Zij voeren Jakob op “Vader heeft gezegd…” (vers 16-17). Of het waar is weten we niet. Maar het is wel logisch: Jozef was een vaderskind (denk aan die jas in z’n jeugd, Genesis 37,3). Door eerst vader Jakob te noemen, proberen zij Jozef in de goede stemming te krijgen. Waarschijnlijk durven zij ook niet direct op Jozef af te stappen. Dat is niet vreemd: de kans dat je de wind van voren krijgt is reëel aanwezig. Hij is onderkoning!
- Zij benoemen zichzelf in het ‘bericht van vader’ als ‘dienaren van de God van vader’ (vers 17) Daarmee geven zij aan dat zij ook hun waardigheid hebben. Denk nu ook aan: alle gelovigen zijn kind van God, ook als je een ander kwetst.
- Jozef is emotioneel (vers 17b): waarom? Het kan zijn omdat zijn vader genoemd wordt. Het kan ook zijn omdat hij ziet dat zijn broers echt veranderd zijn.
- Als zij zelf naar Jozef gaan (vers 18), dan vernederen de broers zichzelf: laat ons maar slaven zijn. Zij willen de wraak van Jozef wel incasseren. Dat lijkt op het verhaal van de verloren zoon (Lukas 15,18 en 21): ik wil terugkomen als dagloner
- Jozef is echter niet uit op wraak. Hij stelt zijn broers gerust en neemt hun angst weg (vers 19a)
- Jozef verwacht niet dat de broers begrijpen wat hij heeft gevoeld tijdens de ellende. Hij kijkt naar het grote verband. Hij ziet welk goed God in het heden aan het doen is: de grote Jakobfamilie heef te eten en kan zo overleven (vers 20). Daarom kan Jozef het verleden laten rusten.
- Jozef doet belofte van goede behandeling (vers 21): hij zal in de toekomst zijn broers behandelen alsof er niets gebeurd is.
Wat leren wij hiervan:
- De ander kan niet alles voelen wat jij in je ellende hebt meegemaakt. Laat daar dus niet je vergeving van afhangen.
- Je kunt de ander vergeven zonder dat je gevoel ook meekomt. Dan ga je hem gewoon goed behandelen. Je gevoel blijft dan echter steken bij de ellende van vroeger.
- Van Jozef kan je leren te kijken naar wat God aan goeds geeft in het heden. Dat kan helpen om het verleden te laten rusten en het gevoel erover te laten zakken.