“Komt er een moment dat de oorlog ons gaat vervelen? Dat we denken ‘het zal wel’ bij de volgende reportage over een belegerd dorp, loopgraven, lijken op straat, martelingen, verkrachtingen, ontvoerde kinderen?” (Stevo Akkerman in Trouw 24 februari 2023) De krant en andere media vol informatie overladen ons. Alles wat zorgelijk is, vraagt onze aandacht. Maar hoe houd je dat vol?
Hoe ga jij om met de veelheid aan (zorgelijke) berichten?
De hoofdzonde Luiheid lijkt in eerste instantie te gaan over het lummelen waar je eigenlijk aan het werk moet zijn. Maar dat is niet de eigenlijke betekenis. “De hoofdzonde Acedia gaat over luiheid en komt oorspronkelijk uit het Grieks, akèdia, waar het nalatigheid, verwaarlozing, onverschilligheid of gemakzucht betekent.” Dat schrijft Esther van Fenema in haar boek Het verlaten individu (47). Dat wat zorg nodig heeft, krijgt het niet omdat wij onverschillig zijn, dát is wat ermee bedoeld wordt. Luiheid gaat dus ook niet over de normale rust of nodige ontspanning tussen inspanning en werk door.
Herken je het verschil tussen het goede niets doen en onverschillig niet in actie komen? Deel met elkaar voorbeelden. Vind je het moeilijk om niets te doen?
Als je onverschillig bent, dan onthoud je zorg aan wat zorg nodig heeft. Het gevolg ervan is dat de mensen in benauwdheid aan hun lot worden overgelaten. Dat kan leiden tot eenzaamheid en eenzaamheid is gevaarlijk voor je gezondheid. De ander niet verzorgen door nalatigheid is egoïsme. Dat is ten diepste ook niet gezond voor jezelf. Want wie zichzelf in het centrum zet, creëert in feite leegte. Je raakt onverbonden en de vraag is waar je voor leeft.
- Zijn er nog meer kwalijke gevolgen van deze hoofdzonde?
- Dat we altijd maar op schermen kijken, zou je een oorzaak kunnen noemen. Weet jij er nog meer?
Tegenover onverschilligheid staat liefdevolle aandacht. “Aandacht is het vertoeven met de gedachte bij iets, het opzettelijk aan of over iets denken.” (Andries Baart, Aandacht, 16) Het woord aandacht verbind je met werkwoorden: hebben, geven, richten. Aandacht kan op je rusten, je kan aandacht opbrengen. Het verhaal van Jezus en Zacheüs is een mooi voorbeeld van hoe de Heer het doet. Jezus staat bij hem stil, spreekt hem aan en blijft bij hem thuis (Lukas 19,1-10). Dan gebeurt er wat met de hoofdtollenaar. Hij verandert. En hoe!
- Wat heb je bij jezelf gemerkt toe mensen echte aandacht aan je besteedde? Wat maakte dat je dat als liefdevolle aandacht ervoer? Heb je dat zelf aan anderen gegeven?
- Bespreek ook het tegendeel: heb je onverschilligheid van anderen aan den lijve ondervonden? Ben je onverschillig geweest?
Christus’ Geest is onder ons. Wat doet Hij? Hij overtuigt ons keer op keer dat God is als Jezus. Vol aandacht, liefdevol. De Geest richt onze aandacht op God en de naaste. Liefde voor de naaste, zoals die voor jezelf. (Matteüs 22,37-40) De Geest leert ook prioriteiten stellen. Zoek eerst het koninkrijk van God. (Matteüs 6,25-34). Ten slotte leert Hij ons trouw zijn, duurzaam aandacht geven.
Praktische tips: maak gewoonten, om te beginnen in het ontdekken van Gods liefde, door goede gesprekken en Bijbelstudie. Minder schermtijd per dag. Een lijstje namen van mensen uit jouw sfeer van invloed voor bij het gebed.
Om verder te lezen:
Let op de priester en de leviet en (daar positief tegenover) de barmhartige Samaritaan in de gelijkenis die de Heer vertelde, Lukas 10,25-37.
Vraag en antwoord 107 van de Heidelbergse Catechismus: Is het genoeg dat wij onze naaste, zoals gezegd, niet doden? Antwoord: Nee, want terwijl God afgunst, haat en toorn verbiedt, gebiedt Hij dat wij onze naaste liefhebben als onszelf , jegens hem geduldig, vredelievend, zachtmoedig, barmhartig en vriendelijk zijn, zijn schade zoveel mogelijk voorkomen en dat wij ook onze vijanden goed doen.
Luister ook naar de Ongelooflijke Podcast met Esther van Fenema: klik hier.