Ik kreeg laatst een fraai boekje cadeau. Het gaat over het gewone leven, de alledaagse gebruiken, zoals wakker worden, tandenpoetsen, restjes eten, in de file staan, nou ja noem maar op. Kun je dat als christen op een of andere manier verbinden met je geloof in de Heer? Tish Warren schreef daarover heel inlevende verhalen. Veel eigen ervaringen en wel zo dat je er binnen de kortste keren je eigen toestanden aan weet vast te knopen. Zij weet wakker worden te verbinden met de doop. In de file staan met God die geen haast heeft. Een vriendin bellen met de gemeente en gemeenschap.
Warren verwijst vaak naar de Anglicaanse liturgie die zij als deelnemer en voorganger goed kent. Voor mij als gereformeerd predikant is er veel herkenning. Als gewoon gelovige is het boekje een opsteker. Ja, zo heilig is het alledaagse leven. Het is een aanrader voor iedereen. De Nederlandse vertaling is prima en Janneke Burger-Niemeijer schreef een treffend Woord vooraf. Het is een troostend boek, zegt ze, omdat het alledaagse leven ‘zo leeg kan voelen, kaal en karig’. (9)
Ik heb het boekje uit. Zou ik ook kunnen wat Tish doet? De serie van tien voorbeelden is ten slotte maar een bloemlezing uit een veelvoud van dag-en-nachtervaringen. Welaan, ik neem de handschoen op. Hier komt mijn beknopte poging tot een nieuw hoofdstuk.
Pillen slikken – vermoeidheid en een HEER die ’s nachts wat met je doet.
Drie keer per dag druk ik een capsule uit een zilverkleurige strip van tien exemplaren. Knaloranje ligt hij in mijn hand tot ik ‘m verzwelg met een slok water. De werkzame stof is bedoeld om mijn onrustige benen tot bedaren te brengen. Het is een bescheiden kwaal, ik weet het, maar in de loop van de jaren werd steviger bestrijding toch raadzaam. Als ik me ontspan, bijvoorbeeld aan het einde van de dag, trekken de spieren in mijn kuiten zich onwillekeurig samen. Ik kan de kuiten aanspannen, ik kan stampen met het betreffende been, ik kan gaan staan om televisie te kijken en soms wat lopen. Maar de laatste jaren namen de benen de vrijheid ook mijn nachtrust te verstoren. Toen trok ik een lijn. Tot hiertoe, nu ga ik naar de dokter!
De lijst met bijwerkingen van de oranje jongens is nogal fors. Vermoeidheid is bij mij wel het meest aanwijsbaar. En dat levert dus dit aparte resultaat op: als ik de pillen niet neem, ben ik ’s morgens moe door de nachtelijke escapades van mijn onderstel, en als ik de pillen wel neem ook! Het enige dat me weerhoudt om het driemaal daags slikken te stoppen, is dat ik vermoed dat de kwaal intussen verergerd is en dus de ellende groter. Misschien moet ik een hogere dosis aan de huisarts vragen?
Alles verzet zich in me en ik ben al lang en breed gestopt om de Restless Legs aan de Almachtige voor te leggen. Klein leed, kan je je daarmee Boven presenteren als we geregeld over kanker, hersenbloedingen en meer dan dergelijke zwaar ontregelende ziekten bidden? Ik ben in de categorie ‘vleesdoornen’ terecht gekomen. De heilige apostel Paulus is de voorzitter van de ervaringsgroep en ons motto is: de genade van de Heer is ons genoeg. (2 Korinte 12,9) En zo wordt deze alledaagse treurigheid een oefening in relatie-denken.
Vrijwel alles rond onrustige benen is een individueel gebeuren. Natuurlijk weet M (’s nachts naast me in bed) dat mijn benen tekeer gaan. Maar zij is gezegend met een robuuste slaap en voelt zich geen slachtoffer van mijn kwaal. Het bestrijden van de ziekte is nu gericht op het wegenemen van de effect van de spiersamentrekkingen. Op een Nationale Actiedag voor de strijd tegen RL hoeven we niet te rekenen zodat het onderzoek naar de diepste oorzaak toch wat achterblijft. Hoe dan ook: mocht de Heer in zijn goedheid mij bevrijden van de onrust in mijn benen dan is dat vooral tot heil en nut van mijzelf.
Dat wil dus zeggen dat ik moet dealen met standaard vermoeidheid bij het ochtendgloren. Dat hoeft niet tot standaard halvering van de werkzaamheden te leiden. Ik kijk waar ik rustmomenten inlas. Het hazenslaapje na de avondmaaltijd begint vertrouwd te worden. En zo krijg ik meer verplichte rustmomenten.
Nu was de sabbat destijds voor Israel nooit slechts een optie of advies. De HEER gebood en het gebod was voor Israël met voorschriften omgeven om de neiging tot handel en arbeid de kop in te drukken. Positief bedoeld was rustdag een uitnodiging om je tot de Heer van de sabbat te richten. Hij creëert vrije ruimte die je kan invullen om wat samen met Hem te doen. Een soort spiritueel uit eten gaan en werken aan je relatie.
Nu ik de opgelegde rust met slaap invul, kom ik er nog het dichtste bij met de woorden van Psalm 127: “Vergeefs is het dat je vroeg opstaat, je laat te ruste legt, je aftobt voor wat brood – hij geeft het zijn lieveling in de slaap.” (127,2) ‘Zijn lieveling’, kijk dat bedoel ik: die pillen zijn bedoeld als oefening in ‘relatie-denken’.
Naar aanleiding van: Tish Warren, Liturgie van het alledaagse: Heilige gebruiken in het gewone leven. Franeker: Van Wijnen, 2018. Vertaald uit het Engels door Monica van Bezooijen: Liturgy of the Ordinary: Sacred Practices in Everyday Life. Voor de Nederlandse vertaling schreef Janneke Burger-Niemeijer het Woord vooraf.
